· 

งาแปลก งาประหลาด
วิลักษณ์ ศรีป่าซาง / เรื่อง และภาพประกอบ
สล่าหนุ่มดนัย ศิริกาญจนากุล พิสูจน์อักษรา

จะเชื่อหรือไม่ว่า งาโง้งโค้งใหญ่ ในอดีตเป็นเรื่องต้องห้ามของคนในวัฒนธรรมล้านนา เป็นของควรซ่อนเร้น เป็นของไม่เหมาะจะครอบครองหรืออ้างอวด

บุรุษหนึ่ง เล่าให้เราฟังว่า เขามีงาคู่หนึ่ง ตกทอดจากบรรพชน จำเป็นต้องขายถูกขาดฮาด ด้วยว่ามีแต่คนแปลกหน้ามาหาที่บ้าน ไม่เว้นแม้แต่ยามวิกาล

ลูกเมียญาติมิตร ร้องเพลงระแวงอยู่ไม่ขาด ถึงแม้ตอนหลังจะขายไปแล้ว ยังมีคนไต่ถามตลอด บอกว่าไม่อยู่แล้วก็ไม่เชื่อ

งาโค้งงดงาม ใครเก็บรักษาต้องมีบารมียิ่งใหญ่ คือสามารถคุ้มครองงาได้ ที่เล่ากันว่า ใครมีงางามบารมีไม่ถึง กลับจะเป็นภัยกับตัว

เจ้านายฝ่ายเหนือท่านหนึ่ง เล่าให้เราฟังว่า คนหัวเมืองฝ่ายเหนือ ถ้ามีของวิเศษ เรื่องรู้ถึงหูผู้ใหญ่จากส่วนกลาง ท่านปรารถนาก็ต้องได้ ขัดขืนภัยร้ายนานาจะเชื่อมชิด

แล้วคนล้านนาเก็บงาลักษณะใดเล่า เราพบว่า ส่วนใหญ่เป็นงาแปลก งาประหลาด อย่างงางอก งาหงิก เศษงา งากระเด็น งาไม่เป็นชิ้นเป็นอัน หรืองาแปลงรูปเป็นสิ่งอื่นแล้ว อย่างพระพุทธรูป ด้ามมีด เครื่องราง เป็นยา เก็บอย่างนี้จึงสบายใจ

งาแปลก งาประหลาด หมายถึงงาลักษณะพิเศษ อย่างงาช้างดำเมืองน่าน ก็เป็นงาแปลก หากเป็นสีขาวคงธรรมดา

ความแปลกมีหลายอย่างเช่น เป็นเกลียว งามีรูก็ว่าเปลวปล่องฟ้า งาโปร่งฟ้าก็ว่า ส่วนงาที่นับเป็นเครื่องรางทันที คืองาสีดอ คนเมืองเรียกงาสะดอ สั้นกว่าคืบ ใช้เป็นมีดแหก ใส่ถุงย่าม พกคู่ตัว เดินทางใกล้ไกลกันภัยทุกอย่าง เก็บไว้คู่เรือนโจรร้ายหายจ้อย ประมาณนั้น

งาสะดอดังว่านี้ มักมีการเตื่อมพิษคือเพิ่มพลังลงไป ปู่ครูหรือภิกขุจารอักขระลงยันต์ ชุบน้ำมนต์อาบน้ำมันให้ดูเข้มขลัง

มีข้อปฏิบัติน่ารักคือ งาสะดอขลังจริงต้องไม่มีรอยตัด ส่วนมากจะต่อยให้หัก หรือหักเอง หักกระไรไม่ทราบได้ ที่ไม่ควรตัดเพราะเชื่อกันว่ามีเทวารักษา ตัดถากบั่น เทวาจะหนีหาย ถึงว่า คนโบราณถึงอ้างว่าฤทธีอยู่ที่ปลายงา เพราะมีเทวาอยู่นี่เอง และเทวานี้จะไปเกิดเป็นคนในชาติต่อไป

งาช้างพลาย คนเมืองออกเสียงจ๊างปาย งาใหญ่วิเศษต้องแตกหรือหักเองจึงจะขลัง ไม่มีใครผ่างางามเป็นซีกแน่ ๆ งาแตกงากระจาย เอามาลงอักขระ โดยไม่ต้องแปลงรูป หรือไม่ต้องทำอะไรเลย ฤทธีก็มีอยู่เต็มเปี่ยม

คนล้านนาเก็บงากันอย่างนี้ ส่วนงาที่เป็นด้ามมีดหลูบเงินของไทใหญ่ ส่วนมากเป็นงาสะดอ มีรูอยู่แล้ว นำส่วนปลายมาทำด้าม ซ่นทู่เป็นมีดแหก ส่วนด้ามมีดทำจากงาช้างพลาย นาน ๆ จะเห็นสักเล่ม

เราไม่มีงาขายนะ เพราะไม่ได้เป็นพ่อเลี้ยงหรือเจ้านายใหญ่ยศ ในวงการงา เห็นเขาขายกันกิโลฯละ 4-5 หมื่น ถ้างาม ๆ เป็นงาโชว์ ราคาขายเป็นคู่ เป็นชิ้น

เราเห็นเขาเผางาเป็นกองๆ ก็นึกเสียดาย แต่เห็นช้างตายเป็นโขลง ๆ เพราะถูกฆ่าเอางาก็น่าสงสาร ถ้าความชอบและการได้มาอย่างผิดประหลาด เราก็ทำใจไม่ได้ แต่ถ้าล้มเองตายเองก็เอาเถอะ

ใครมีเศษงา งาประหลาด งาแปลก งากระเด็นมะลิกจิ๊กจ็อก ช่วยกันรักษาเก็บออมไว้นะครับ ฉายรูปแบ่งกันชม จะถูกใจชนนิยมงางาม ตอนต่อไป จะไขความเรื่องงางอก รออ่านเน้อ.

(ขอบคุณ อ.เดช ดาราฯ ให้ยืมรูปงางามประกอบข้อเขียน)