#ดาบขันครูล้านนาไทใหญ่ ลงรักปิดทอง ขนาดความยาว 51 Cm สวยสมบุญสุดๆครับผม น่าเก็บอนุรักษ์

คนล้านนาในอดีตเชื่อว่า ดาบเมืองเล่มยาวเล่มหนึ่ง มักมีพรายมีผีสิงอยู่อย่างน้อย 3 ดวง ผีที่ว่านี้ หมายถึงผีครูสล่าเค้าจากเตาตีดาบ คือก่อนตี สล่าจะเลี้ยงผี และบอกกล่าวผีเตาเป็นปฐมยาม ส่วนสล่าทั้งหลายก็ต้องมีขันผีครูบูชาช่างประจำตัว เป็นผีครูสรรพวิชาที่สืบทอดต่อๆ มา มีผีครูเค้า ครูปลาย ครูตาย ครูยัง ครูสั่ง ครูสอน สรรพความรู้ ย่อมมีสรรพผีครูเป็นผู้ถ่ายทอด นี่คือผีตนที่หนึ่ง
ผีดาบกล้าอีกตนนั้น คือผีเจ้าของดาบ หมายความว่าดาบเก่าโบราณอายุเฉียดร้อย เจ้าของแรกต้องพรากจากไปแล้ว ความห่วงหาผูกห้อยกับดาบที่เคยเกาะกุมรุมฆ่า ย่อมผูกจิตติดอยู่กับอาวุธประจำตัว 
และสุดท้าย ดาบกล้าเล่มนั้น อาจเคยบั่นคอใครมาแล้วก็เป็นได้ ผีที่เกาะกุมดาบ ย่อมเป็นพรายผูกชิดมากับดาบที่เราซื้อมากองไว้
ในอดีต ดาบห้อยฝาหรือที่ขัดประตูเรือน อาจสำแดงพลังแฝงเร้นต่างๆ กัน เช่นถึงคราวเดือนดับเดือนเพ็งหรือคืนอาถรรพณ์ ดาบมักจะขยับซอกฝัก คือกระแทกฝักให้ได้ยิน หรือไม่ก็พลัดตกจากที่ อย่างไม่น่าจะเป็นได้ ดาบบางเล่มชักจากฝักก็บาดมืออยู่นั่นแล้ว เล่มอื่นไม่ดุอย่างนี้ คือมุ่งแต่จะกินเลือดกินเนื้ออยู่ท่าเดียว การจะแก้หรือปรามอาถรรพณ์ดาบกล้าเหล่านี้ ต้องให้ปู่ครูเสกด้ายแดงล่ามไว้เพื่อข่มพลัง

จำได้แม่นว่า กลางค่ำกลางคืนดื่นดึก พ่ออุ๊ยห้ามเอาดาบมาชักเล่น ผีร้ายอันแฝงอยู่อาจกำแหงแข็งกล้า ผลักมือส่งยู้แทงคนอย่างที่เคยทำในอดีต ดังนั้นของมีคมจะบ่มอยู่ในเรือนจนกว่าจะถึงเดือนชีปีใหม่ จึงปลดออกมาพรมน้ำขมิ้นส้มป่อยสะสรงสักที

มีดาบบางเล่มเป็นดาบฟ้อนผี เป็นผีเจ้านายร่ายฟ้อนประกอบพิธีกรรม บางเล่มยังเปื้อนน้ำตาเทียนมีสวยข้าวตอกดอกไม้ผูกมัดบูชา บางเล่มเป็นมีดแหก คือมีดหมอลงอาคม ใช้กวัดแกว่งไล่ผีร้าย หรือทุบตีไล่ผีออกจากตัว ดาบเหล่านี้ มีทั้งดีและน่ากลัวสถิตอยู่ ดาบจึงมีผี ดาบจึงมีครู ดังนั้นเราจึงเกรงและหวาดหวั่น ไม่วางไว้กับพื้น ไม่ก้าวข้าม คือหาที่ไว้ในที่อันควร ยิ่งเป็นดาบในพิธีกรรมจะใส่ขันครูขึ้นหิ้งบูชาไว้ ปีหนึ่งๆ หรือช่วงยามอันต้องมีกิจกรรมเกี่ยวกับดาบกับอาวุธ อย่างงานร่ายเชิงดาบ ฟ้อนดาบฟ้อนเชิง จึงต้องตั้งขันบูชาเชิญผีครูมาเสพสง และบอกกล่าวทุกคราวครั้ง

นี่ก็ตอนสิ้นปีนี้ จะมีการเลี้ยงผีครูดาบเพื่อบอกกล่าวเล่าความ ถึงกิจกรรมงาน “ดาบงามและความรัก” วันนั้น ใครมีดาบกล้าดาบงาน เชิญนำมาเข้าพิธีด้วยกัน ผีร้ายอันแฝงเร้นก็จะกลายเป็นผีดีปกปักรักษา เมื่อเลี้ยงดีพลีถูก ทุกอย่างก็จักวุฒิจำเริญ ผีสุข ใจคนก็สุข ทุกอย่างมีแต่ดีงาม แล.

ผศ.วิลักษณ์ ศรีป่าซาง
Cr.ชมรมสืบสานศาสตราอุษาคเนย์